• Fişsiz Yıl Devlete 4 Milyara Patladı

Fişsiz yıl devlete 4 milyara patladı 

Yılın ilk 9 ayında diğer vergi gelirleri yüzde 10.5 artarken KDV geliri vatandaşın alışverişlerde fiş almaması nedeniyle sadece yüzde 1.8 arttı. Maliye'nin gelir hedefi alt üst oldu...

2007’de KDV gelirlerini 20.2 milyar YTL olarak hesaplayan devlet, fişli vergi iadesi kalkınca beklediğinden 4 milyar YTL daha az vergi alacak. Geliri düşen devlet de zamma sarıldı..

Vatandaşı fiş toplama derdinden kurtaran devlet, kendisini vergi toplama derdinden kurtaramadı. 2007 bütçesinde tüm vergi gelirlerinde yüzde 15'lik artış hedefleyen Maliye Bakanlığı, başta vergi iadesi sisteminin değişmiş olması nedeniyle topladığı katma değer vergisi (KDV) olmak üzere hedeflerine ulaşamıyor. Vatandaşların fiş ve fatura toplayıp devlete iade ederek aldığı vergi iadesinin kaldırılmasını "fiş ve fatura toplamak kaldırıldı" olarak algılayan vatandaş, devletin bu sistem değişikliği nedeniyle yaklaşık 4 milyar YTL vergi kaybı yaşamasına neden oldu. 2007 yılının ilk 9 ayında KDV tahsilatı geçen yılın aynı döneminde 12 milyar 313 milyon YTL'yken ancak yüzde 1.8 artarak 12 milyar 530 milyon YTL'ye çıktı. Oysa Maliye'nin 2007 yılı projeksiyonuna göre KDV gelirleri yüzde 26 artışla 20 milyar 200 milyon YTL olacaktı. 2006 yılında Maliye'nin KDV'den elde ettiği gelir 15 milyar 911 milyon YTL'ydi. Yani devlet bu yıl KDV gelirinin 4 milyar 289 milyon YTL artacağını hesap ediyordu. İlk 9 aylık göstergeler ise yılın son üç ayı da aynı performansla tamamlanırsa devletin KDV tahsilatının beklediğinden 4 milyar YTL daha az gelir sağlayacağını gösteriyor. Çünkü dokuz aylık KDV tahsilatı geçen yıla göre yalnızca 217 milyon YTL (yüzde 1.8) artışla 12 milyar 530 milyon YTL'ye çıktı. Yılın son üç ayında KDV tahsilatı aynı performans ile devam ederse devlet geçen yıla göre yalnızca 289 milyon YTL'lik KDV fazla almış olacak. Geriye kalan 4 milyar YTL ise fiş ve fatura kesmeyen esnafın cebinde kalacak.

HEDEF 24.2 ARTIŞ 11.4 MİLYAR
Maliye geçen yıl 137.4 milyar YTL olan toplam vergi gelirlerinin bu yıl yüzde 15 artışla 158.1 milyar YTL olmasını hedefliyordu. Seçim öncesi bu rakam 157.8 milyar YTL'ye Devlet Planlama Teşkilatı'nın açıkladığı 2008 program hedefinde ise 151.1 milyar YTL'ye indirilmek zorunda kalındı. Maliye başta KDV gelirlerinin yerinde sayması ve diğer gelirlerde yeterli tahsilatın yapılamaması ile ilk dokuz ayda 117.3 milyar YTL vergi geliri hesaplarken bu gelir 111.6 milyar YTL'de kaldı. Yılın son üç ayında aynı performans ile 158.1 milyar YTL yerine ancak 148.8 milyar YTL gelir sağlanacak. İlk açıklanan hedef ile aradaki fark ise 9.3 milyar YTL. Aynı hesap KDV gelirlerinde yapıldığında ilk 9 ayda Maliye'nin 15.5 milyar YTL gelir sağlaması gerekirken elde ettiği gelir ancak 12.3 milyar YTL olabildi.

Genel performansı da etkiledi

KDV dışındaki vergi gelirleri % 10 artarken KDV % 1.8 artarak toplam artış oranını % 1 düşürdü..

KDV hariç tutulduğunda Maliye'nin yüzde 15'lik gelir artışı hedefinden yüzde 4.5 sapma ile 2006'ya göre yüzde 10.5 vergi artışı sağladığı görülüyor. KDV hariç 2006'nın ilk 9 ayında 89.6 milyar YTL vergi toplayan Maliye bu yıl aynı dönemde 99.1 milyar YTL toplayabildi. Ancak KDV tahsilatındaki düşüş genel performansı da etkiledi. KDV eklendiğinde Maliye'nin vergi gelirlerini geçen yıla göre yüzde 9.5 artırdığı ortaya çıkıyor. Uzmanlar yüzde 5'lik büyüme hedefinin bulunduğu 2007'de özellikle KDV'de olması gereken artışın yüzde 10'ların üstünde olması gerektiğinin altını çiziyor.  

Programda ÖTV ve KDV hedefi tutmayacak itirafı var

HÜKÜMET 2007'de ÖTV ve KDV'de hedeflerini tutmayacağını gelecek yıl için hazırlanan programda açıklamıştı. Ekonomi yönetimininin yaptığı değerlendirmeye göre, sigaradaki ÖTV gelirinin tutmamasında, programlanan vergi artışının yapılmaması, motorlu taşıtlar üzerinden alınan ÖTV hedefinin tutmamasında da araç satışlarının tahminlerin altında kalmasından kaynaklandı. KDV'ye gelince; ekonomi yönetimine göre buradaki sorun daha çok dış ticaret kaynaklı. İhracatın artışıyla birlikte vergi iadelerinin artması, vergi indirimleri (temmuzda gıda ürünlerinin KDV'sinde yapılan indirim) dahilde alınan KDV'nin düşmesinde önemli rol oynadı. İthalde alınan KDV'de ise düşüş, kurların YTL aleyhine hareket etmesinden kaynaklandı. Yapılan ÖTV artışları ve buna bağlı olarak sağlanacak KDV artışlarının da etkisiyle 2008 yılında ÖTV gelirlerinde GSYİH'ye oranı olarak 0.3 puanlık bir artış öngörülüyor.

Gelirler düşünce sigara ve benzine ÖTV zammı yapıldı

HÜKÜMET ise bütçe açığına çözümü sigara ve akaryakıtın ÖTV'sini artırmakta buldu. ÖTV'li fiyat üzerinden KDV alındığı için KDV gelirlerinde de bir artış yaşanacak. Edinilen bilgilere göre bu zamların ardından Maliye 2008'de ek 3 milyar YTL gelir elde etmeyi planlıyor. Bu rakam ise ancak ÖTV'deki azalmanın bir kısmını telafi edecek. Vergi uzmanlarına göre Maliye azalan gelirini telafi etmek için ya yeni zamlar yapacak ya da KDV'deki 4 milyar dolarlık kaybı önlemek için 2008'de yeniden vergi iadesi sistemini geri getirecek. Geçen hafta yapılan zamlarla bir paket sigarada 10 kuruşluk ÖTV artışı olurken ve bu ayarlama sigaraların satış fiyatına cuma günü 10 ila 35 kuruş arasında artırdı. Benzindeki 11.4 kuruşluk ÖTV zammı satış fiyatına 14 kuruş olarak yansıdı. ÖTV artışları motorin fiyatını 8-11 Yeni Kuruş, 95 oktan kurşunsuz benzinin fiyatını 13- 14 kuruş artırırken pompa satış fiyatına yüzde 4.5 zam olarak yansıdı.

İstisnalar kaideyi bozmaz diye bir laf vardır. Ahmet'in fişini Mehmet'in kullanması hep istisnadır. Sahtekar her zaman sahtekarlığını yapar ve yapacaktır. Sahtekarlar var diye doğru bir uygulamadan vazgeçilemez. Hayali ihracat ile haksız yere kdv iadesi olanlar oldu bu memlekette hatırlarsanız. Ancak ihracat kdv iadesinden vaz geçilmedi. Zaten kdv'nin asıl çıkış anlamı piyasada dönen mal ve hizmet mübadelesinin kayıt altına alınması olmuştur. Ancak zamanla görevi devralanlar bunu bir gelir kaynağı olarak görmüşlerdir. Biz doğrudan şaşmamalıyız. Vergi iadesi müessesesinin kaldırılması kesinlikle yanlıştır. Bu iş otokontrolden başka bir türlü çözülemez.

Maliye vergi iadesi yolu ile birçok kira gelirini tespit ederek mülk sahiplerine vergi ve cezalar salmaktadır. Benim ısrarla uyararak kira gelirlerini beyan ettirdiğim müşterilerim bana bu konuda teşekkür etmekteler. Kirasını beyan etmeyenler ise etekleri tutuşarak yanıma gelmekteler. Siz demiştiniz lafı ile başlayan cümleler kurmaktalar. 

Tekrar söylüyorum istisnalar kaideyi bozmaz. Vergi iade uygulamasının kaldırılması kesinlikle yanlıştır. Kapsamının genişletilmesi gerekir. Hangimiz mobilyacıdan beyaz eşyacıdan mal aldığı zaman fatura alıyor? Bilhassa bayilik yapan beyaz eşyacılar stoklarını eritmek için maliyetinin üzerine ufak karlar koyarak fatura ile stoklarını eritmekteler. Bu da vergi adaletsizliğini doğuruyor. Vergi iadesi kapsamı genişletilse belki bunu yapamayacak. Hatta bu uygulamaya işverenler şirket ortaklarının da müdahil olması yerinde olacaktır.